Yeşil Bina Nedir? Yeşil Binalar Hakkında Her Şey!

Yeşil bina, çevreye duyarlı ve sürdürülebilir binalara verilen genel addır. Bina türü, kullanım amacı ve bina özellikleri değişkenlik gösterebilir. Ancak tüm yeşil binalar sürdürülebilir olma özellikleriyle öne çıkarlar.

Bu yazımızda yeşil binaların ne olduğunu, sürdürülebilir bir geleceğe olan katkılarını ve yeşil bina teknolojilerini konu alacağız. Keyifli okumalar!

Yeşil Bina Nedir? Yeşil Bina Tanımı Nedir?

​Yeşil binalar, geleneksel inşaat pratikleriyle kıyaslandığında çevreye daha az zarar veren binalardır. Yapımlarında yenilikçi teknolojiler ve malzemeler kullanılır. Yalıtımlı inşaat malzemeleri tercih edilir ve böylelikle ısıtma-soğutma giderlerinde tasarruf sağlanır. Yağmur suyu toplanabilir. Yenilenebilir enerji kaynaklarından yararlanmak üzere tasarlanır. Bazı yeşil binalar güneş ve rüzgâr panelleri ile entegre biçimde inşa edilir. Bazı binalar ise karbon salımını azaltmak için bitkiler ile kaplanabilir. Binanın bulunduğu araziler maksimum verimde değerlendirilir.

Yeşil bina terimi aynı zamanda sürdürülebilir bina, çevre dostu bina olarak da geçiyor. Ancak en basit anlatımıyla, çevre üzerindeki olumsuz etkileri az olan binalara ‘yeşil bina’ diyoruz.

Yeşil Binalara Neden İhtiyacımız Var?

19. yüzyılda sanayi devrimi ile şehirleşme hızla arttı. Modernleşme, endüstriyelleşme ve kentleşme pratikleri ile beraber insan faaliyetlerinin çevreye olan olumsuz etkileri de yükselişe geçti. Özellikle son yıllarda, küresel ısınmanın sebep olduğu iklim değişikliği konusunda toplumsal farkındalık artmaya başladı. Karbon ayak izi gibi terimler günlük dilimizin bir parçası haline geldi. Sadece sivil toplum, yerel yönetimler ve devletler değil, özel sektör de nasıl daha sürdürülebilir bir gelecek kurgulayabileceğimiz konusunda harekete geçiyor.

İnşaat sektörü de nasıl daha sürdürülebilir binalar yapılabileceğini düşünüyor. Mimarlar ve mühendisler doğaya minimum zarar verecek tasarımlar üzerinde çalışıyor. Geleneksel bina yapım süreci, özellikle enerji verimliliği konusunda problemler yaratıyor. Yalıtımsız binalar daha fazla enerji tüketimine yol açıyor. Yeşil bina dediğimizde, kullanılan hammaddelerin daha sürdürülebilir olması ve inşaat sürecinin verimliliği, binaların yapımında ortaya çıkan atıkların minimuma indirilmesi gibi birçok süreç karşımıza çıkıyor.

İklim krizinin aciliyetinin artması ile doğayla uyumlu, enerji tüketimini minimuma indiren, yenilenebilir enerji kaynaklarından yararlanan bina tasarımları giderek artıyor. Yeşil bina standartlarının belirlenmesi ve yeşil bina sertifikalaşma süreçlerinin artması ise bu konuda atılan en önemli adımlar. Peki ‘yeşil bina’ dediğimizde tam olarak neden bahsediyoruz?

Yeşil Binaların Özellikleri Nelerdir?

Yeşil binaların çevre ile uyumlu ve doğaya minimum zarar veren binalar olduğunu açıkladık. Peki bu olumlu etkiler nasıl elde ediliyor? Yeşil bina dediğimizde öncelikle verimli binalardan bahsediyoruz. Yalıtımlı binalar, enerji tüketimini azaltıyor ve enerji verimliliğini artırıyor. Ancak enerji verimli binalar sadece yalıtımlı malzemeler kullanmıyor.

• Binalar inşa edilirken ‘güneş ısı kazanç katsayısı’ göz önünde bulunduruluyor. Bu en basit haliyle, camdan giren güneş ışınlarına verilen ad. Bir binaya giren güneş ışınları ne kadar fazlaysa, bina o kadar ısınıyor. Bu durum da enerji maliyetlerini düşürüyor. Güneş ışığından maksimum derecede yararlanabilen binalar aynı zamanda aydınlatma giderlerini de azaltıyor. Benzer bir mantıkla, bina yapımında hava sızdırmayan duvarların inşası nemi uzak tutuyor ve yaz aylarında binayı daha serin kılarak soğutma maliyetlerini düşürüyor.
• Yeşil binaların yapımında aynı zamanda suyu verimli kullanan mekanizmalar tercih ediliyor. Suyu verimli kullanan sifon ve musluklar monte ediliyor.
• Bu binalar inşa edilirken güneş panelleri ve rüzgâr tribünleri kullanılıyor. Elde edilen enerji depolanarak binanın enerji giderlerinde kullanılıyor. Böylelikle binalar hem çevreye katkıda bulunuyor hem de enerji tasarrufu sağlıyor.
• Binalar inşa edilirken çevreye zarar veremeyen malzemeler tercih ediliyor. Böylelikle toksik atık minimuma indirgeniyor. Doğa ile uyumlu ve sürdürülebilir malzemelerin kullanılması hem çevre kirliliğini azaltıyor hem de biyoçeşitliliğin korunmasına katkıda bulunuyor.
• Bazı yeşil binalar yağmur suyu hasatı yapabilen teknolojilerle inşa ediliyor. Yakalanan su filtreleniyor ve bina içerisinde kullanılıyor. Böylelikle su giderlerinden de tasarruf ediliyor.
• Yeşil binaların içlerinde geri dönüşüm tesisleri bulunuyor. Biyolojik atıklar komposta ve gübreye dönüştürülüyor.
• Çoğu yeşil bina, dış duvarlarında bitkilerin yetişebileceği şekilde inşa ediliyor. Bu bitkiler hem yağmur suyunun emilmesini sağlıyor hem de karbon monoksit salınımının etiklerini azaltarak hava kirliliğinin engellenmesine katkıda bulunuyor.

Yeşil Binaların Faydaları Nelerdir?

Küresel ısınmaya bağlı iklim değişikliği her birimizi etkileyen bir konu. Dünya nüfusu giderek büyük şehirlerde yoğunlaşıyor ve kentleşme trendi giderek artıyor. Sürdürülebilir şehirler inşa etmenin önemi tam da bu noktada devreye giriyor.

Yeşil binaların ilk faydası çevresel faydalar. Yeşil binalar enerji tasarrufu sağlıyor. Yenilenebilir enerjiyi entegre ederek, küresel ısınmanın negatif etkilerini azalmaya katkıda bulunuyor. Toksik malzemelerin kullanılmaması çevre kirliliğinin azaltılmasını sağlıyor. Hem tasarımında hem de inşaat sürecinde çevresel etkiler gözetiliyor. Geri dönüşüm faaliyetleri bina içine entegre ediliyor. Yeşil binalar ekosistem ile uyumlu binalar olarak tasarlanıyor.

Yeşil binaların ikinci faydası ise ekonomik faydalardan oluşuyor. Yalıtım ve verimlilik göz önünde bulundurularak inşa ediliyor. Enerji verimliliği, enerji giderlerinden tasarruf sağlıyor. Su verimliliği, dünyada azalan su kaynaklarının verimli kullanılmasını teşvik ediyor.

Yeşil binalar aynı zamanda sosyal faydalar da sağlıyor. Giderek betonlaşan şehirler içerisinde yaşam kalitesini artırıyor. Çevre kirliliğini azaltıyor ve insan sağlığını gözetiyor.

Yeşil Bina Standartları Nelerdir?

“Yeşil bina” kavramı dinamik ve gelişmekte olan bir kavram. Teknoloji geliştikçe yeşil binaların tasarım ve yapım süreçleri de gelişiyor. Yeşil binaları değerlendirirken kullanılan bazı standartlar var. Karşımıza ilk çıkan değerlendirme sistemi ise 90’lı yıllarda oluşturulan BREEAM (Building Research Establishment's Environmental Assessment Method).

Şu an popüler yeşil bina standartları ise LEED (Leadership in Energy and Environmental Design) standartları olarak kabul görüyor. LEED binaların çevresel etkilerini gözeten kriterler geliştirerek, yeşil binaların standardizasyonuna katkıda bulunuyor. Bugün LEED sertifikası, dünya genelinde kabul gören bir sertifika olarak karşımıza çıkıyor.

Yeşil Binaların Artan Önemi

İklim krizi ile mücadele küresel ve kolektif bir çaba gerektiriyor. STK’lar, yerel yönetimler, devletler ve uluslararası kurumların bir arada çalışması çok değerli. Aynı zamanda bireylerin bilinçlenmesi iklim kriziyle mücadelenin vazgeçilmez bir parçası. Dahası, özel sektörlerin katkısının önemi ise giderek daha da artıyor.

Artan dünya popülasyonu ve artan şehirleşme göz önünde bulundurulduğunda, sürdürülebilir bir gelecek için inşaat sektörünün katkıları ise paha biçilemez bir hale geliyor. Yeşil binaların artan önemi bize sadece devletlerin değil, özel kurumların da sürdürülebilir bir geleceğin inşasında oynayacakları önemli bir rol olduğunu gösteriyor.

Sanayi devrimi sonrasında inşaat sürdürülebilirlikten çok arza odaklandı. Özellikle de İkinci Dünya Savaşı'nı takip eden yıllarda hızla artan talep, hızlı bir şehirleşmeyi beraberinde getirdi. Bilimsel araştırmaların ışığında, betonun CO2 emisyonlarına büyük bir katkıda bulunduğunu biliyoruz. Artan toplumsal, bireysel ve kurumsal farkındalık ise sürdürülebilir binaların tasarımına, sürdürülebilir inşaatın yeniden düşünülmesine ve sürdürülebilir kentlerin oluşmasına büyük bir katı sağladı.

İlerleyen yıllarda ‘sürdürülebilir kentleşme’ ve ‘yeşil bina’ terimlerini sıkça duyacağımız kesin. Teknoloji giderek gelişiyor. Küresel ısınmaya bağlı iklim değişikliğinin negatif etkilerini azaltmak, karbon salımını azaltmak ancak kolektif bir çaba ile mümkün. Çevreyle uyumlu yaşamlar inşa etmenin önemli bir parçası ise şüphesiz ki yeşil binalar olacak!