Yapay Zekâ ve Sürdürülebilir Kalkınma

Dijitalleşme ve sürdürülebilir kalkınma için yapay zekânın (AI) imkanlarının kullanılması ve geliştirilmesi konusunda dünyanın lider ülkeleri fikir birliğine vardı. Hem G7 hem de G20 başkanlıkları sürdürülebilir kalkınma için yapay zekâ kullanımı artımaküzere kolektif eylemi teşvik etmeye başlıyor.

İtalya'nın Verona kentinde, G7 ülkelerinin temsilcileri yapay zekâ konusundaki ilerlemenin önemine işaret ettiler. 'Dijital Kalkınma - Birlikte Büyümek' hedefi kapsamında G7 ülkeleri, yerel yapay zekâ dijital ekosistemlerini güçlendirmek için gelişmekte olan ülkelerle ortak çalışmayı kabul ettiler.

Birleşmiş Milletler Kalkınma Programı (UNDP) ile iş birliği yapan İtalya G7 Dönem Başkanlığı, gelişmekte olan ülkelerde yerel etkiyi teşvik etmek için “çok paydaşlı” ortaklıklara duyulan ihtiyacı savundu. Bilgi işlem gücünün demokratikleştirilmesi, herkese açık veri modellerinin geliştirilmesi ve sürdürülebilir kalkınma için yapay zekâ kullanım kapasitelerinin güçlendirilmesi giderek önem kazanıyor diyebiliriz. Başka bir deyişle G7 ülkeleri, yapay zekâya erişimin eşitlikçi ve kapsayıcı olmasını sağlamak, böylece güvenli, emniyetli ve güvenilir gelişimi ve dağıtımı desteklemeyi amaçlıyor.

Sürdürülebilirlik için yapay zekâ çözümleri hakkında daha fazla bilgi için bu yazımıza göz atabilirsiniz.

Sürdürülebilir Kalkınma İçin Yapay Zekâyı Kullanmak

Yapay zekâ gezegenimizin geleceğini ve sürdürülebilirliğini daha etkili bir şekilde tasarlamak, yürütmek, tavsiyelerde bulunmak ve planlamak için s ihtiyaç duyulan müttefiktir. Yapay zekâ, diğer binlerce konunun yanı sıra, bina verimliliğine, kaynakları sürdürülebilir bir şekilde kullanmamıza ve ürettiğimiz atıkları daha etkili bir şekilde yönetmemize ve azaltmamıza yardımcı olacaktır.

​Yapay zekâyı sürdürülebilir kalkınma ile birleştirmek, endüstrilerin daha iyi bir gezegen tasarlamasına yardımcı olacak, iklim değişikliği veya diğer büyük zorluklar nedeniyle gelecek nesilleri tehlikeye atmadan mevcut ihtiyaçları karşılamamıza yardım edecek gibi gözükmekte.

Yapay Zekâ ve Sürdürülebilir Kalkınma Amaçları

Nature dergisinde yayınlanan bir araştırmaya göre, yapay zekâ, Sürdürülebilir Kalkınma Amaçlarının (SKA) %79'una ulaşılmasına yardımcı olabilir.

Yapay zekânın sürdürülebilirliğe katkısının en açık örneği trafik yönetimidir. Yapay zekânın kentsel mobiliteye uygulanması, trafik sıkışıklıklarının tahmin edilmesini ve alternatif rotaların önerilmesini sağlıyor. Paylaşımlı mobilite önerileriyle, araç talebini bölge ve zamana göre tahmin eden yapay zekâ, vatandaşların ve kurumların ihtiyaçlarına göre araçların kullanılabilirliğini organize ediyor.

Bu çözüm yalnızca mobiliteyikolaylaştırmakla kalmıyor, aynı zamanda çevresel etkileri azaltıyor.

Yapay Zekânın Veri Toplama Yetenekleri

Yapay zekânın veri toplama yeteneği, özellikle iklim risklerini değerlendirmeye olanak sağlıyor. Hızlı ve acımasız değişimlerin damgasını vurduğu bu çağda, yapay zekâ ve sürdürülebilir kalkınmanın iş birliği, küresel zorluklara karşı kolektif tepkimizi yeniden tanımlamaya yarayan bir umut ışığı olarak karşımıza çıkıyor. Artan çevresel kaygılarla birlikte, yapay zekâ teknolojisi dijital dönüşümü olumlu tetikleyen güçlü bir oyuncu haline geliyor.

Yapay Zekânın potansiyeli, verileri kullanma, süreçleri optimize etme ve inovasyonu teşvik etme yeteneğinde yatıyor.

Yapay Zekâ, inovasyon ve sürdürülebilirliğin kesişme noktasında dururken, refah paylaşımı konusunda adaletli bir geleceğe doğru hareket etmemizi sağlıyor.

Yapay Zekânın Etkili Kullanıldığı Alanlara Örnekler

1- Stream Ocean: En az finanse edilen SKA olan su altındaki yaşamı ele alan Stream Ocean, su altı video kameraları aracılığıyla denizel biyoçeşitliğin gerçek zamanlı izlenmesi için yapay zekâ kullanıyor. Yapay zekâ biyoçeşitlilik ölçümleri de dahil olmak üzere gelişmiş okyanus veri analitiğini gerçek zamanlı olarak sağlayarak mercan restorasyon projelerine yardımcı oluyor.

2- Pano AI: Orman yangınlarını gerçek zamanlı olarak tespit etmek, doğrulamak ve sınıflandırmak için yapay zekâyı kullanan Pano AI, orman yangınlarının neden olduğu iklimle ilgili felaketlerin artan sıklık oranı ve yoğunluğuna karşı küresel dayanıklılığa katkıda bulunuyor.

3- NatureDots: Su ürünleri çiftliklerinin uzaktan, gerçek zamanlı izlenmesi için yapay zekâdan yararlanan NatureDots, sağlıklı balıkçılık uygulamalarını destekleyerek su ürünleri yetiştiriciliğine dayalı gıda zincirlerinde devrim yaratmayı hedefliyor.

4- Sürdürülebilir finans: Son 50 yılda hava koşullarına bağlı felaketler arttı. 2023 yılı kayıtlara geçen en sıcak yıl oldu. Küresel finansal sistemlerde iklim krizinden etkileniyor. Finans yatırımcıları portföyleri için potansiyel iklim risklerini etkili bir şekilde değerlendirmenin yollarını arıyor. Yapay zekâ, iklim risklerini ve yatırım fırsatlarını belirlemek için geniş veri kümelerini analiz ediyor. Böylece ortaya paha biçilmez bir veriseti çıkıyor.

Yapay Zekâ verilerini kullanan finans kuruluşlarına örnekler;

- BlackRock: Yatırımların karbon ayak izini ölçmek ve izlemek için iş süreçlerine yapay zekâ algoritmalarını entegre eden BlackRock, sürdürülebilir finans için iklim risklerini ve fırsatlarını analiz eden yapay zekâ aracı Aladdin Climate'ı kullanıyor.

- Asya Kalkınma Bankası: Yapay Zekâ ve Dijitalleşme Fonu'nu hayata geçiren Asya Kalkınma Bankası, gelişmekte olan üye ülkelerde enerji güvenliğini artırmayı ve temiz enerjinin daha fazla benimsenmesi yoluyla iklim değişikliğiyle mücadele etmeyi amaçlıyor.

5- Etki Yönetimi ve Ölçümü (IMM): Yatırımcılar, hükümetler ve topluluklar dahil olmak üzere paydaşlar, etki ölçümlerinin ve değerlendirmelerinin hassasiyetini ve verimliliğini daha da artırmak için yapay zekâdan yararlanmaktadır. Bu da hesap verebilirlik ve şeffaflığın sağlanmasına katkıda bulunur. Örneğin; Avrupa Komisyonu, İMM çerçevelerinde aktif olarak yapay zekâ kullanıyor ve özellikle temiz suya erişim ile iyileştirilmiş sanitasyon tesislerine odaklanıyor.

6- Değişen algılar: Yapay zekânın dönüştürücü rolüne dair McKinsey tarafından 2023 yılında hazırlanan yapay zekâ raporunda, 2032 yılına kadar 1,87 trilyon dolarlık müthiş bir küresel yapay zekâ pazarı öngörülmekte. Operasyonel verimliliğin ötesinde yapay zekâ, toplumun sürdürülebilirliğini yeniden şekillendirmek için güçlü bir katalizör olarak öne çıkıyor.

Yapay Zekâ ve sürdürülebilir kalkınmanın birleşimi ileriye dönük umut veriyor. İnovasyon, akıllı finansal hamleler, detaylı etki ölçümleri ve toplumun sürdürülebilirliği algılama biçimindeki değişimler bir araya gelerek nesiller için kalıcı bir gelecek hazırlıyor. Yapay Zekâ yolculuğu teknolojinin ötesine geçiyor; gezegenimizi şekillendiriyor ve sakinlerinin refahını etkiliyor. Yapay zekânın dönüştürücü yetenekleri, sürdürülebilirliğin sadece bir hedef değil, ortak insanlık mirasımızın ayrılmaz bir parçası olduğu bir geleceğin temelini atıyor.

Yapay Zekâ ve Sürdürülebilir Enerji Arasındaki İttifak

Yapay zekâ, yenilenebilir enerji uygulamalarınınverimliliğini artırmaya yardımcı oluyor. Şirketler, gelecek dönemler için ihtiyaç duyulan enerji üretimi miktarlarınııtahmin etmek vearızaları önlemek için enerji üreten tesislerde (rüzgâr türbinleri, hidrolik santraller, biyokütle tesisleri vb.) yapay zekâ kullanmakta.

Enerji sektörünün ötesinde, yapay zekâ sayesinde gelişebilecek birçok endüstri var. Örneğin; tarımda, sulama ve gübrelemeyi daha verimli hale getirmek için yapay zekâ teknolojisi kullanılmaya başlandı. Nem, sıcaklık ve gübreleme sensörleri sayesinde yapay zekâ, mahsullerin ihtiyaçlarını tahmin edebiliyor.