Turizmde Destinasyon Nedir? Yeşil Destinasyon Nedir?

Turizmde destinasyon nedir diye sorduğumuzda, karşımıza birçok farklı cevap çıkıyor. Çünkü turizm sektöründe birçok farklı türde turizm destinasyonu var. Bu yazımızda turizm destinasyonunun tanımından, turistik destinasyonların yaygın türlerinden ve yeşil destinasyon tanımından bahsedeceğiz.

Turizmde Destinasyon Nedir?

Turizmde destinasyon, farklı birçok yeri işaret edebilir. Turistik bir şehir, küçük bir sahil beldesi, tarihi bir köy, muhteşem bir doğa manzarası veya önemli bir bina olabilir.

Turizm destinasyonunun evrensel bir tanımı yoktur. En basit tanımıyla turizm destinasyonu bir ‘varış noktasıdır’. Turizm destinasyonları öznel de olabilir. Sizin için mutlaka görülmesi gereken bir yer, başka bir ziyaretçiyi hiç etkilemeyebilir.

Kısaca tanımlayacak olursak, bir turizm destinasyonu, büyük ya da küçük, turistleri çeken ve onlara hitap eden herhangi bir alana verilen addır. Turizm destinasyonları, bulduğu bölgelere turizm geliri getirir. Turizm destinasyonları doğal alanlar, tarihi yerler veya kültürel olarak önemli yerleşkeler olabilir.

Turistleri çeken kültürel mirasa sahip yerler ‘turizm destinasyonu’ olabilir. Ayrıca seyahat ederken veya turistik bir gezi yaparken ‘mutlaka’ ziyaret edilen yerler buna bir örnektir. Turistlerin turistik amaçla ziyaret ettiği coğrafi alan veya bölgelere de destinasyon denilebilir. Aynı zamanda turizm destinasyonları, turizm faaliyetlerine oldukça bağımlı alanlardır.
Peki farklı turizm destinasyonları hangileridir?

Turizm Destinasyon Türleri

Dünya çapında farklı turizm destinasyonları vardır. Elbette hiçbir destinasyon aynı değildir. Turizmi bu kadar heyecanlı kılan da budur! Ancak genellikle destinasyonları kategoriler halinde gruplandırabiliriz. Turistik destinasyonların en yaygın farklı kategorileri aşağıdaki gibidir:

• Plaj alanları
• Doğal alanlar
• Kasabalar ve şehirler
• Kış sporları alanları
• Kültür ve mirasla bilinen alanlar

Örneğin, tarihi yerler genellikle turistik yer olarak kabul edilir. Genel olarak, bu alanlarda bir tür tarihsel öneme sahip bir şey olmuştur. Anıtlar ve savaş alanlarını aklınıza getirebilirsiniz. ABD Başkanı Abraham Lincoln'ün ünlü Gettysburg konuşmasını yaptığı Pensilvanya’daki Gettysburg kasabası buna bir örnektir. Benzer şekilde, Anıtkabir de tarihi ve ulusal öneme sahip bir destinasyondur.

Turizmde destinasyon, sıra dışı doğaya sahip alanlar da olabilir. Bu bölgeleri ziyaret edenler genellikle şelaleler gibi inanılmaz doğa harikalarını görebilirler. Örneğin, her yıl dünyanın her yerinden milyonlarca turist, Amerika Birleşik Devletleri ve Kanada sınırında bulunan bir turizm merkezi olan Niagara Şelalesi'ni ziyaret ediyor. Kapadokya veya Pamukkale travertenleri de doğal turizm destinasyonlarına bir örnektir.

Turizm destinasyonları doğal ve tarihi alanlar olmayabilir. Bazı binalar turistleri de çekebilir. New York'daki Empire State Binası buna iyi bir örnektir. 1931'de inşa edilen bu 102 katlı bina, bir zamanlar dünyanın en yüksek binasıydı. Bugün ise ziyaretçiler, Empire State Binası'nın tepesinden New York'u görmek için bilet satın alıyorlar. Galata Kulesi’ni ziyaret etmek ve eşsiz İstanbul manzarasının tadını çıkarmak da benzer bir örnek olabilir.

Yeşil Destinasyon Nedir?

Sürdürülebilir yeşil destinasyon kavramı, Birleşmiş Milletler Sürdürülebilir Kalkınma Amaçlarına ulaşmaya hizmet eden turist destinasyonlarına denir.

Yeşil destinasyonlar, sürdürülebilirliğin çevresel, sosyal ve ekonomik boyutlarını tüm seyahat, konaklama ve bakım süreçlerine entegre etmeye çalışır. Yeşil turizm veya sürdürülebilir turizm aktivitelerini içine alır.

Bu destinasyonlar, turizm aktivitelerinin çevreye minimum zarar verdiği, yerel halkın refahının gözetildiği, kültürel mirasın korunduğu alanlardır. Kısacası sürdürülebilir turizm pratiklerini benimseyen destinasyonlardır.

İklim krizi ile mücadelenin de bir parçası olarak, yeşil destinasyonlar ve yeşil turizm işletmeleri günümüzde giderek yaygınlaşıyor. Bu destinasyonlar, turizm sektörünün karbon ayak izinin azaltılmasını, sürdürülebilir turizm pratiklerinin yaygınlaşmasını, doğal ve kültürel mirasın korunmasını sağlıyor.

Yeşil destinasyonlar, karbon emisyonunu en aza indirgeyen destinasyonlar olarak karşımıza çıkıyor. Yeşil destinasyonlar hem iklim krizi ile mücadelede hem de turizm sektörünün sürdürülebilir geleceğinin inşasında büyük önem taşıyor.

Yeşil Destinasyonun Kısa Tarihi

Sanayi devrimi sonrasında artan endüstriyelleşme beraberinde birçok çevre sorununu getirdi. İkinci Dünya Savaşı sonrasında endüstriyelleşme ve şehirleşme hız kazandı. 90’lı yıllara gelindiğinde ise insan faaliyetlerinin küresel ısınmaya bağlı iklim değişikliğine sebep verdiği su götürmez bir bilimsel gerçek olarak kabul edildi.

Küresel ısınmanın ciddiyeti konusunda farkındalık arttıkça çevreci hareket ve girişimler de artmaya başladı. Dünya Çevre ve Kalkınma Komisyonu'nun (WCED) ürettiği 'Ortak Geleceğimiz‘ raporu 1987’de kaleme alındı ve bir dönüm noktası olarak tarihe geçti. 'Brundtland Raporu' olarak da bilinen raporda “Sürdürülebilir kalkınma, gelecek nesillerin kendi isteklerini karşılama zorluğundan hayvan vermeksizin, vücudumuzun cevap veren bir kalkınma şeklidir” olarak tanımlandı. Bu raporla beraber sürdürülebilirlik kavramı hayatımızın vazgeçilmez bir parçası oldu.

Uluslararası kurumlar, devletler, yerel yönetimler ve STK’lar sürdürülebilir bir geleceğin inşası için yol haritaları üretmeye devam ediyor. Özel sektörler de bu gerekli dönüşümün çok önemli bir parçası. Sürdürülebilir turizm pratikleri ise turizm sektörünün geleceğini oluşturuyor. Bu yüzden, yeşil turizm ve yeşil destinasyon kavramını ilerleyen yıllarda sıkça duyacağımız kesin.

Yeşil Destinasyonların Önemi

Turizm sektörünün ülkeler için büyük bir gelir kaynağı olduğu bir gerçek. Ancak turizm sektörü aynı zamanda global sera gazı salınımının %8’ini oluşturuyor. Turizm sektörünün sürdürülebilir pratiklere geçişi, sürdürülebilir bir gelecek inşası için çok değerli. Sürdürülebilir turizm uygulamalarının yaygınlaşması iklim krizi ile mücadelenin önemli bir basamağını oluşturuyor. Ancak sürdürülebilir turizm sadece doğayı korumaktan ve tükenebilir enerji kaynaklarını verimli kullanmaktan geçmiyor. Sürdürülebilirliğin sosyal ve ekonomik boyutları da var.

Sürdürülebilir turizm ya da yeşil turizm, yerel halkın istihdamını ve kültürel mirasın korunmasını teşvik eden pratikleri de benimsiyor. Yerel halkı dahil etmeyen, yerel kültürü devam ettirmeyen süreçlerin ‘sürdürülebilir’ bir gelecekte yeri yok. İşte bu yüzden, yeşil destinasyonların artması ve yeşil turizm pratiklerinin giderek daha da benimsenmesi büyük bir önem taşıyor.

Peki, Türkiye’de ziyaret edebileceğiniz bir yeşil destinasyon var mı? Evet! Gelin size Ayvalık Küçükköy’den ve SENTRUM projesinden bahsedelim!

Yeşil Destinasyon: Küçükköy

Doğal ve kültürel bir cazibe değeri taşıyan Balıkesir'in Ayvalık ilçesine bağlı Küçükköy, küçük kasaba yapısı, enerji verimli geleneksel taş mimarisiyle ve eşsiz doğasıyla artık bir yeşil turizm destinasyonu. Enerjisa Enerji, Birleşmiş Milletler Kalkınma Programı (UNDP) ve Sabancı Üniversitesi güçlerini birleştirerek SENTRUM Yeşil Destinasyon Modeli Projesi'ni hayata geçirmeyi başardı. Küçükköy SENTRUM, yeşil destinasyon modelini geliştirerek turizm ürdürülebilir turizm uygulamalarının yaygınlaştırılması amaçlıyor.

SENTRUM projesi, Sürdürülebilir Kalkınma Amaçları'nın 10 tanesine doğrudan katkıda bulunuyor. Proje, sadece çevreyi koruyan turizm pratiklerini yaygınlaştırmakla kalmıyor. Yerel istihdamı destekliyor, kadın güçlenmesini teşvik ediyor ve bölgedeki çocukların eğitimine katkıda bulunuyor. Küçükköy hakkında detaylı bilgiye ulaşmak için bu raporumuzu okuyabilirsiniz. Siz de Küçükköuy’ü ziyaret ederek Türkiye’de sürdürülebilir turizmi destekleyebilir, bir sonraki tatilinizi yaparken sürdürülebilir bir geleceğe katkıda bulunabilirsiniz!