Ekolojik Dönüşüm Nedir?

Ekolojik dönüşüm, doğayı korumak amacıyla maddelerin geri dönüştürülmesine veya yeniden kullanıma sunulması için işlenmesine denir. Gezegenimiz sadece bizim değil tüm canlıların ortak yuvası. Dünyayı kirleten her çöp, doğayı katlettiği kadar insan yaşamını da olumsuz yönde etkiliyor. Bu sebeple “ekolojik geri dönüşüm” sadece hayvanlar ve bitkiler için değil insan hayatı için büyük bir öneme sahip yaşam planıdır. Hepimizin ortak görevi, ilk sıradaki sorumluluğu ekolojik geri dönüşüme önem vermektir. Nasıl ki kurumlar ve firmalar, üretimde -çevre ve halk sağlığını dikkate alıyorsa… bireylerin de ekolojik dönüşüm konusunda hassas olmaları gerekiyor. Yapmamız gerekenler ise ayrıntılarda gizli; örneğin satın aldığımız ürünlerin içeriğini öğrenmek, geri dönüştürülmüş ürünler kullanmak…gibi.

Ekolojik Dönüşüm Tanımı Nedir?

Ekolojik Dönüşüm; kullanılmış ve bir daha kullanılmayacak maddelerin işlenmesi ve tekrar tüketici kullanımına sunulması yani geri dönüştürülmesine verilen isimdir. Camdan metale, kâğıttan plastiğe kadar pek çok ürün geri dönüştürülebilir. Yani kullanıldıktan sonra atığa dönüşen kâğıt, cam, metal ya da plastik gibi malzemelerin fiziksel ve kimyasal işlemlerden geçirilip tekrar/yeniden imalat sürecine kazandırılır. Böylece dünyadaki atık oranını azalır, yeniden şekillendirilerek kullanıma kazandırılır.

Kısaca, ekolojik geri dönüşüm gezegenin insan çöplüğüne dönüşmesini engelleyen toplumsal ve bireysel bir bilinç hareketidir, diyebiliriz.

Ekolojik dönüşüm hakkında daha fazla bilgi için Birleşmiş Milletler’in hazırladığı bu kaynaklara göz atabilirsiniz. UNDP Türkiye Hızlandırma Laboratuvarı'nın hazırladığı bu rehberler, komposttan kentte ekolojik üretim önerilerine kadar birçok bilgi içeriyor. Türkiye’de ‘ekolojik dönüşüm’ terimi giderek yaygınlaşıyor. Birçok kurum ve kuruluş bu konu hakkında çalışmalar yapıp bilgi üretiyor. Daha fazla bilgi için, Buğday Derneği’nin ekolojik dönüşüm ile ilgili çalışmalarına da buradan ulaşabilirsiniz.

Ekolojik dönüşümü daha iti anlamak için önce ‘ekolojik denge’ terimini anlamamız gerekir. ‘‘Ekolojik Denge Nedir’’ adlı yazımıza buradan ulaşabilirsiniz.

Ekoloji Nedir?

Grekçe “yurt, ev, yaşanılan yer “anlamına gelen “oikos” ve söz, söylem anlamlarındaki “logos” kelimelerinin birleşimi ekoloji günümüzde hem hayvanların hem de bitkilerin yaşam döngülerini, çevreye etkilerini inceliyor. En temel ifade ile ekoloji, organizmalar ve çevreleri arasındaki etkileşimin bilimsel analizini yapan bir bilim dalıdır. Ekoloji bilimi, dünyamızdaki ekosistemleri anlamamıza yardımcı olur. Son yüzyılda karşılaştığımız bir gerçek var; teknolojik, endüstriyel ve kentsel insan yaşama biçiminde kullanılan pek çok ürün, kullanım sonrası işlevini yitirdiğinde gezegene zarar veriyor! Ekolojik geri dönüşüm işte tam bu noktada devreye giriyor.

Ekolojik Geri Dönüşüm Nasıl Yapılır?

Ekolojik geri dönüşüm insanlık olarak geleceğimize yaptığımız bir yatırımdır. Geri dönüşüm işlemleri, malzemeye göre değişkenlik gösterir;

• Değerlendirilebilir atıkların ayrıştırılarak toplanması,
• Toplanan atıkların cinslerine göre sınıflandırılması,
• Kimyasal ve fiziki işlemlerle atıkların dönüştürülmesi ve kullanılabilir hale getirilmesi,
• Geri dönüştürülen malzemelerin yeni bir ürüne dönüştürülüp ekonomiye kazandırılması.

Böylece doğal kaynaklar koruma altına alınır, enerji ve su tasarrufu başlar. Atıkların sebep olduğu karbon salınımı azalır. Çöp depolama tesislerinin kullanım süresi uzar. Ekonomiye katkı sağlar, istihdam yaratır.

Doğayla Bütünleşme Felsefesi: Ekolojik Yaşam Nedir?

Hayvan türleri, bitki çeşitleri, doğal oluşumlar yani ekoloji piramidinin en tepesinde yer alan insan türü giderek yaşlanan gezegenin kendini tedavi etmesi için yardımcı olma şansı bulunan tek canlıdır.

Ekolojik yaşam felsefesi, bir uyum içinde yaşayan tüm canlıları ve sistemi koruyup saygı duyan hayat tarzını benimsemektir. Sanayi devrimi, şehirleşme, ulaşım ve iletişim teknolojileri gibi dünyayı kirleten gelişmelerden sadece iki asır önceki doğa ile ahenkli yaşama dönmektir.

Ekolojik Yaşam Şekilleri Nelerdir?

Farklı araç ve yöntemlerle doğanın mükemmel dengesini korumak için çabalayan ekolojik yaşam şekilleri temel olarak doğaya aykırı olan tüm faktörleri reddeder. Doğa ile iç içe, huzurlu, teknoloji kirliliğinden uzak bir modeli benimsenir.

Ekolojik yaşam şekilleri; toprak, hava, su ve her nevi kaynak kirliliği için teknolojiyi kullanır ve doğayı yeniden canlandırmanın yollarını arar. Ortaya çıkan “sürdürülebilir toplum modeli”dir. Sürdürülebilir toplum modelinde; organik tarım ve doğal tedavi yöntemleriyle insan, bitki ve hayvanları korumak esastır. Çevre dostu yollarla okullardan başlamak üzere tüm teknolojik gelişmeleri doğal yaşamı yeniden canlandırmak için kullanmak amaçtır. Güneş enerjisi, alternatif tıp ve tohum ekonomisi üzerinde uzmanlaşmak, sürdürülebilir yaşam modelinin vazgeçilmezleridir.

Ekolojik Yaşam Koşulları Nelerdir?

Ekolojik yaşam modeline geçebilmek için elzem koşullar;

• Doğal hayat düzenini bozmadan, canlılara zarar vermeyen bir yaşam tarzını benimsemek.
• Çözünmesi güç atıklar üretmeden yaşamaya gayret etmek.
• Enerji tüketimini azaltmak için girişimlerde bulunmak.
• Organik beslenerek tarımda kimyasal kullanımını azaltmak.
• Su israfını azaltmak.
• Teknolojik yenilikler ile doğal dengeyi korumak için çabalamak.
• Ev ürünlerini doğa dostu olanlardan seçmek.
• Atıkları geri dönüştürülebilme özelliğine göre ayrıştırmak
• İklim ve coğrafi koşullara uygun bitkiler yetiştirmek.

Gündelik Hayatta Ekolojik Yaşam Tarzı Nasıl Uygulanabilir?

Ekolojik yaşam, yanlış algılayanların zannettiği gibi şehirden ve teknolojiden uzakta kır hayatı yaşamak değildir. Tam aksine, teknolojiyi, şehir veya kır fark etmeksizin tüm yaşam alanlarında doğayı iyileştirmek için yardımcı olmak demektir. Mutfak malzemeleri ve gıdadan giysilere kadar kullandığımız tüm ürünleri, geri dönüştürülebilir özelliğe sahip olanlardan seçtiğimizde, cam, plastik, pil, plastik ve organik atıkları kategorilerine göre ayrıştırdığımızda ekolojik bir yaşam sürmeye başlarız.

Ekolojik Hayat Uygulamalarında Yapılan Hatalar Nelerdir?

Sertifikasızlık, ekolojik yaşam tarzında yapılan en büyük hatalarından biridir. Üretim sürecinin gözlemlenmesi elzemdir. Bu sürecin kayıt altına alınması ve örnek ürünlerin incelenerek sertifikalanması gerekir.

Hızlı tüketim mallarının uzun ömürlü kullanım ürünlerine dönüştürülmesi gerekir. Örneğin atıklardan üretilmiş bir çorap, tekrar geri dönüştürmeye elverişli değilse sürdürülebilir olduğunu söylemek de doğru olmaz

Doğal yaşamı tahrip eden hatalı uygulamaları ortadan kaldırmak için günümüzde teknolojiyi kullanmak mümkün. Örneğin teknolojiyi kullanarak sertifikasız üreticiler kayıt altına alınabilir, eğitim verilebilir, toplum bilinçlendirilir.

Ekolojik Geri Dönüşümün Çevreye ve Ekonomiye Katkıları Nelerdir?

Herhangi bir işlevi olmayan ve kullanmadığımız mamuller ekonomiye yeniden kazandırıldığında tasarruf başlar, iş gücü ve istihdam alanları ortaya çıkar. Üretim için hammadde arayışı azalır. Karbon salınımı, hava ve çevre kirliliğinin önüne geçilir, böylece arıtma bütçeleri azalır.

Ekolojik Ayak İzi Nedir?

Kısaca, ekolojik ayak izi, gezegen üzerinde insanların etkilerini ölçmek için kullanılan bir sürdürülebilirlik terimidir. En basit tanımı ile; toplum- birey olarak kullandığımız ürünlerle yarattığımız etkinin sonuçlarıdır. Ancak ekolojik ayak izi, karbon ayak izi demek değildir. Aksine onun bir bileşenidir.

Ekolojik ayak izi şu bileşenlerden oluşur:

1- Karbon tutma ayak izi,
2- Tarım arazisi ayak izi,
3- Orman ayak izi,
4- Yapılandırılmış alan ayak izi,
5- Balıkçılık sahası ayak izi,
6- Otlak ayak izi.

Ekolojik ayak izi, kolektif faaliyetlerimiz sonucu toprağın, suyun, canlı türlerinin, havanın, bitki çeşitleri ve ormanların, kısacası tüm doğanın üzerindeki etkimizi ölçümler.

Ekolojik Ayak İzi Nasıl Azaltılır?

Kolektif bir çabayla biyolojik çeşitliliği korumak, sulak alanların bozulmasını önlemek, karbon tutacak yeşil alanları artırmak, kaynakların verimli kullanımı için yol haritaları oluşturmak, yeşil enerji tüketimini artırarak fosil yakıt kullanımını en aza indirmek, kent planlamasında ekolojik değerleri ön planda tutarak, yeşil yatırımlara hız vermek ekolojik ayak izimizi azaltır, iyileştirir.

Siz de ekolojik ayak izinizi azaltabilir, ekolojik dönüşüme katkıda bulunabilirsiniz.

Unutmayın, her büyük değişim küçük katkılara ve bireysel çabaya gerek duyar. İklim değişikliğine bağlı küresel ısınma ve çevre kirliliği ile mücadelede her birimizin katkısı çok büyük önem taşıyor. Ekolojik dönüşüm ile farkındalık artırmak ve atık üretimini azaltmak ise sadece mümkün değil, gezegenimizin geleceği için gerekli!